Შემეცნებითი ფსიქოლოგია

შემეცნებითი ფსიქოლოგია არის უცხოური სამეცნიერო ფსიქოლოგიის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ასპექტი. თუ ვსაუბრობთ მისი სახელის ლიტერატურულ თარგმანზე, ეს ნიშნავს "შემეცნებას". იგი წარმოიშვა XX საუკუნის 60-იან წლებში ამერიკის შეერთებულ შტატებში და მოქმედებდა ქცევითობის საწინააღმდეგოდ.

შემეცნებითი მიმართულება შეისწავლის, თუ როგორ იღებს ადამიანი, აცნობიერებს მის გარშემო არსებული სამყაროს შესახებ ინფორმაციას, როგორც ჩანს მასში, ინახება მის მეხსიერებაში, გარდაიქმნება ცოდნაში და საბოლოოდ, როგორ ფსიქოლოგიაში მიღებული ცოდნა გავლენას ახდენს პიროვნულ ქცევაზე, ყურადღებას. ეს მიმართულება მოიცავს ბევრ შემეცნებით პროცესს: დაწყებული შეგრძნებით, თითოეული ჩვენგანის გარშემო არსებული სურათების აღიარებას და მეხსიერების დამთავრებას, აზროვნების ჩამოყალიბებას, გარკვეულ წარმომადგენლობას.

უცხო ფსიქოლოგიის რევოლუცია

ამას ხანდახან უწოდებენ ახალ, ფსიქოლოგიურ მიმართულებას. ამისათვის არსებობს წონასწორობის არგუმენტები. ასე რომ, XX საუკუნის 20-იანი წლებიდან, სამეცნიერო ინტელიგენციის რამდენიმე ნაწილი შეისწავლა აღქმა, აზროვნება, წარმომადგენლობა და ა.შ. ამის შემდეგ ამერიკის შეერთებული შტატების ფსიქოლოგები დაავიწყდათ. თავის მხრივ, ქეიფიზმი Watson- ის დამფუძნებელი მიიჩნევს, რომ შეუსაბამოდ გამოიყენებოდა ეს ტერმინები და ფსიქოანალიზის წარმომადგენლები ჩართულნი იყვნენ საჭიროების, მოტივაციის, ინსტინქტების ადამიანის კვლევისას. შედეგად, მრავალი მკვლევარი აჩვენა ფსიქოლოგიის ახალ ფილიალს დიდი ენთუზიაზმით და ენთუზიაზმით, რამაც გამოიწვია ამ სფეროში აღმოჩენები.

კოგნიტური ფსიქოლოგიის საფუძვლები

ისინი შემუშავებულნი არიან ამერიკელი ფსიქოლოგი ბიკი, პენსილვანიის უნივერსიტეტში შემავალი კოგნიტური ფსიქოთერაპიის ცენტრის ორგანიზატორი. ითვლება, რომ ამ მიმართულებით ადამიანს განიხილავს როგორც სისტემა, რომელიც მუდმივად ეძებს ინფორმაციას ყველა იმ სუბიექტის შესახებ, მოვლენები, რომლებიც ქმნიან მის მიმდებარე ქვეყნებს. თითოეული ინდივიდის მიერ მიღებული ინფორმაცია სხვადასხვა ეტაპობრივი რეგულირების პროცესების ეტაპობრივად გადაწყდა (მიღებული მონაცემების ყურადღების, განმეორებითი და კონსოლიდაცია მათი გონებაში).

მეხსიერება შემეცნებითი ფსიქოლოგიის შესახებ

ადამიანის მეხსიერება შედარებულია კომპიუტერული მეხსიერებით. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ მისი კვლევამ რამდენიმე წელზე მეტი შედეგი გამოიღო, ვიდრე ამ წინა პერიოდის განმავლობაში. ამასთან დაკავშირებით მიღებულ იქნა "კომპიუტერული მეტაფორა", რომელიც მოჰყავს რიგი დაკავშირებულ თვისებებს პირის მეხსიერებასა და კომპიუტერს შორის. ასე რომ, მეხსიერებას, ისევე როგორც შემეცნებით ფსიქოლოგიაში ფიქრი აღიქვამს მნიშვნელოვან ასპექტს ნებისმიერი ინფორმაციის დამუშავების მთელი პროცესისთვის. კოგნიტივისტები მიზნად ისახავენ, თუ როგორ ესწავლა ეპიზოდური მეხსიერებისგან მიღებული ინფორმაცია, მიიღებს ცოდნას.

ამერიკელმა ფსიქოლოგმა ნიისერმა მიიჩნია, რომ სენსორული მეხსიერება (გრძელი დაახლოებით 25 წამი და სენსორული გავლენის სახით მიღებული სურათების დაცვა) პირველად დამუშავდა მეხსიერების პერიფერიულ ტიპებში. ამასთანავე, იგი სიტყვიერ მოკლევადიანად იქცევა (აქ, მოვლენების შესახებ ინფორმაცია დამუშავებულია და ინახება), შემდეგ გრძელდება გრძელვადიანი სამახსოვრო (მაგრამ მხოლოდ ფრთხილად, თანმიმდევრული დამუშავების შემდეგ).

ჰუმანისტური და შემეცნებითი ფსიქოლოგია

ჰუმანისტური, ისევე როგორც შემეცნებითი ფსიქოლოგია, გამოდის, როგორც ეწინააღმდეგებოდა ქცევისტური სწავლებები და ფსიქოანალიზი. მისი კვლევის საგანი არის ჯანსაღი შემოქმედებითი ადამიანი, რომლის მიზანია თვითმმართველობის რეალიზაცია. ამ ტენდენციის ნათელი წარმომადგენელია მასლოო. მას სჯეროდა, რომ თითოეული ადამიანის საქმიანობის ძირითადი წყარო თვითგამოხატვის მუდმივი სურვილია.